Doç. Dr. Yeşim Demir

Türk'ün İki Kızından Biri olan Hatay'da Tehlikenin Farkında mısınız?

Dr. Yeşim Demir - 2 Ekim 2016

Son günlerde Hatay'da bazı güçlerin iç karışıklık çıkarmak için örgütlendiği yönünde haberler görmekteyiz.

Peki neden Hatay?

Coğrafi konumu itibarıyle Türkiye ile Suriye arasında sınır şehri olan Hatay, bugüne kadar Türkiye-Suriye krizinden en fazla etkilenen il olmuştur. Hatay’ın tarihsel, coğrafi, toplumsal ve ekonomik açıdan Suriye ile etkileşim halinde olması önemli sebeplerdendir.

I. Dünya Savaşı sonrası özerk yönetime sahip olan ve Kurtuluş Savaşı sırasında belirlenen Misak-i Milli’de Türk toprağı olarak kabul edilen Hatay, 1938 yılında bağımsızlık elde etmiş 1939 yılında da Türkiye'ye katılma kararı almıştır.

Osmanlı Devleti döneminde ve Fransız işgali döneminde belirli bir coğrafi bölge olarak tanımlanmayan “İskenderun Sancağı”na 1936 yılında Atatürk tarafından Hatay adı verilmiştir. Hatay üç etnik unsurdan oluşmaktadır. Aleviler, Sünniler ve Hristiyanlar. Bunların dışında, köy ve mahallelerde toplanmış durumda olan Çerkezler, Afganlar, Ermeniler ve Özbekler vardır. Bundan dolayıdır ki Hatay’daki bu yapının Suriye ile benzer olması Suriye’de yaşanan tüm gelişmelerin Hatay bölgesini etkilemesine yol açmıştır.

Türkiye-Suriye ilişkilerinde en önemli etken Hatay meselesi ve su sorunu olmuştur. 1990’lı yıllara gelindiğinde ise Suriye tarafından PKK terör örgütüne verilen destek olmuştur. Arap Baharı sonrasında Suriye'deki iç savaşın etkisiyle mülteci krizi ortaya çıkmıştır. Bu durum da toplum içinde gerginliklere yol açmıştır. Yine Suriye'deki krizin etkisiyle Reyhanlı'ya düşen bombalar ile de güvenlik sıkıntısı ortaya çıkmıştır. Tabi kriz sadece toplumsal yaşamı değil ekonomik yaşamı da olumsuz etkilemiştir. Ticaret durgunlaşmış, havayolları, turizm sektörü ve birbiriyle bağlantılı birçok sektörü derinden etkilemiştir.

Suriye yıllarca Türkiye’ye karşı düşmanca politikalar üretmiştir. Bu politikasında Hatay Meselesinin önemli yeri vardır. Çünkü Suriye Hatay'ın Türkiye’ye ait olduğunu hiçbir zaman kabullenememiştir. Türkiye'nin kendi toprağı üzerinde hak ettiğini ileri sürmüştür. Hatay'ın yeniden ele geçirilmesi yönünde çalışmalarında vazgeçmeyen Suriye Muhaberat’ı Hizbullah ile birlikte PKK’dan ayrı bir terör örgütü kurmak için "Liva İskenderun'u" kurmuştur (1918 ile 1938 yılları arasında Hatay "İskenderun Livası" adı ile Fransız yönetiminde kalmıştır). Amanos dağlarında örgüt yapılanması ile Suriye'nin kuzeyindeki PYD yapılanmasını Akdeniz'e ulaştırma amacı taşıdığı iddialar arasındadır. Böylece Türkiye'nin, Doğu ve Güneydoğu Anadolu'su değil, güney sınırının da terörle meşgul edilmesini hedeflemişlerdir.

Bölgede yabancı Sivil Toplum Kuruluşlarının (STK) ve ajanlarının yoğun olarak faaliyet göstermesi acaba iç karışıklık çıkarma hazırlığı mı yapılıyor sorusunu akla getiriyor. Suriye'deki krizden ülkelerini terk ederek Hatay'a gelip yerleşen Suriyelilerin yerli halk ile gerginlikler yaşaması, özellikle Reyhanlı'da yabancı ajanların yoğunlaşması ve burada patlamaların olması bölgenin karıştırılmaya çalışıldığını göstermektedir.

Hatay neden bu kadar önemlidir?

İskenderun limanı Doğu Akdeniz'in en büyük limanı ve Kerkük-Yumurtalık boru hattı ile taşınacak petrolün dağıtımı için stratejik önemdedir. Kıbrıs'a da yakın olması göz önünde bulundurulduğunda buranın kaybedilmesi demek Türkiye açısından önemli bir zarar anlamına gelmektedir.

Böyle bir duruma Hatay halkı izin verir mi?

Gazi Mustafa Kemal Atatürk'ün, "Kırk yıllık Türk yurdu Düşman elinde esir kalamaz" sözünden yola çıkılırsa izin vermesi mümkün görünmemektedir. Ayrıca yine yanıt olarak Hatay Marşı'nda da belirtilmiştir.

Antakya-İskenderun Türk’ün iki kızıdır
Bayrağında biri ay, biri de yıldızıdır
Yurttan uzak illerde ağlıyor bu yavrular
Türk’ün tunçtan bağrında bu en büyük sızıdır

Bu sızıyı sevince çevirmeyi Türk bildi
Şahlanarak önüne ne geçtiyse devirdi
Gözünüzün yaşını silen ey Hataylılar
Türk’ün tunçtan ordusu sevinçle coştu geldi.

Özgün Kaynak için tıklayın: 🏛️